Energia z fotowoltaiki – czy wynajmujący płaci podatek akcyzowy?

Czy właściciel nieruchomości magazynowych wyposażonych w fotowoltaikę jest podatnikiem akcyzy?

JSz: Energia elektryczna jest jednym z wyrobów akcyzowych. Właściciele magazynów, z zainstalowaną instalację fotowoltaiczną produkują więc wyrób akcyzowy. To jednak, czy staną się podatnikami akcyzy zależy od kilku czynników, np. tego, co z tą energią potem zrobią.

Jakie konkretnie czynności dotyczące energii elektrycznej podlegają opodatkowaniu akcyzą?

JSz: W kontekście nieruchomości magazynowych, najważniejsze z nich to:

- Sprzedaż energii elektrycznej nabywcy końcowemu na terytorium kraju przez podmiot, który wyprodukował tę energię, oraz

- Zużycie energii elektrycznej przez podmiot nieposiadający koncesji, który wyprodukował tę energię – tzw. zużycie własne.

Wspomniał Pan o "nabywcy końcowym". Kto jest nim w przypadku wynajmu powierzchni magazynowej?

JSz: Nabywca końcowy to podmiot, który nie posiada koncesji na wytwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucję lub obrót energią elektryczną

W typowej sytuacji wynajmu magazynu, nabywcą końcowym energii elektrycznej jest najemca. Sprzedaż energii najemcy to każda czynność, faktyczna lub prawna, która prowadzi do przeniesienia posiadania lub własności energii na inny podmiot.

Czy zatem każde oddanie najemcy do dyspozycji energii elektrycznej z fotowoltaiki oznacza sprzedaż?

JSz: Niekoniecznie. W praktyce do sprzedaży energii dochodzi, gdy wynajmujący ją oddaje najemcy do swobodnego użycia, np. na podstawie podlicznika. Takie rozliczenie, najczęściej dokumentowane fakturą, ma cechy sprzedaży, może więc stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu, a w konsekwencji – pociągnąć za sobą na obowiązki na gruncie akcyzy.

Czym innym jest natomiast zużycie tej energii na potrzeby utrzymania nieruchomości w ramach opłat serwisowych, np. na oświetlenie części wspólnych czy pomieszczeń technicznych. Takie zużycie można kwalifikować jako zużycie na potrzeby własne prowadzonej przez wynajmującego działalności gospodarczej. Takie zużycie, przy spełnieniu pewnych warunków, może podlegać zwolnieniu od akcyzy.

Jakie są warunki tego zwolnienia?

JSz: Zwolnienie obejmuje zużycie energii elektrycznej przez podmiot, który wyprodukował ją z generatorów o łącznej mocy zainstalowanej nieprzekraczającej 1 MW. Podmiot korzystający z tego zwolnienia nie ma obowiązku rejestracji na potrzeby akcyzy ani prowadzenia ewidencji energii elektrycznej.

Jak jednak zaznaczyliśmy, energia musi być zużywana przez producenta, tj. nie może być w żadnej formie odprzedawana.

W praktyce energia z fotowoltaiki często uzupełnia energię z sieci. Jak w takiej sytuacji powinny wyglądać rozliczenia z najemcami, aby uniknąć obowiązku zapłaty akcyzy?

JSz: To jest praktyczne wyzwanie. Energia z sieci, nabywana przez wynajmującego z już zapłaconą akcyzą, może być refakturowana na najemcę bez ponownego opodatkowania, ponieważ akcyza od niej została już zapłacona. Problemem jest natomiast sprzedaż nieopodatkowanej energii z fotowoltaiki. Tutaj sposób ukształtowania rozliczeń w umowach z najemcami ma kluczowe znaczenie. Możliwe jest przyjęcie takiego sposobu rozliczeń, gdzie energia wyprodukowana w fotowoltaice, mimo że faktycznie zużyta przez najemcę, nie stanowi przedmiotu odrębnej sprzedaży, ale jest uważana za zużycie własne wynajmującego, a jej koszt jest elementem szerszej należności, np. z tytułu najmu.

Jeśli na fakturze lub dokumencie rozliczeniowym nie ma wyodrębnionej kwoty za zużytą energię elektryczną, wówczas zdaniem organów podatkowych nie dochodzi do sprzedaży energii elektrycznej podlegającej opodatkowaniu akcyzą. Wynajmujący w takim przypadku zużywa energię „na własne potrzeby” i – jeśli instalacja ma do 1 MW mocy – może korzystać ze zwolnienia.

Natomiast wyodrębnienie kosztu energii na fakturze dla najemcy – gdzie koszt zużytej energii stanowi odrębną pozycję i ta pozycja zawiera w sobie energię z fotowoltaiki – jest traktowane jako sprzedaż podlegająca opodatkowaniu akcyzą. W takiej sytuacji wynajmujący staje się podatnikiem akcyzy od tej sprzedaży.

Czyli w praktyce to właśnie zapisy w umowie i sposób fakturowania decydują o tym, czy powstaje obowiązek akcyzowy?

JSz: Dokładnie tak. To najczęściej stosowane rozwiązanie w praktyce. Należy bardzo uważać na sposób formułowania zapisów umownych i faktyczny sposób rozliczeń. Czasami błąd może wynikać z nieuwagi zarządcy lub ograniczeń systemów rozliczeniowych, które mimo zapisów umownych, fakturują najemcę za całą zużytą energię w sposób sugerujący sprzedaż energii z PV.

A jeśli wynajmujący stanie się podatnikiem akcyzy od sprzedaży energii z fotowoltaiki dla najemców – jakie obowiązki musi wówczas wypełnić?

JSz: Jeśli dojdzie do czynności podlegającej opodatkowaniu, wynajmujący ma kilka kluczowych obowiązków:

1.Obowiązek rejestrowy: Należy dokonać rejestracji w Centralnym Rejestrze Podmiotów Akcyzowych (CRPA) przed pierwszą opodatkowaną czynnością.

2. Obowiązek deklaracyjny: Składać deklaracje podatkowe i wpłacać akcyzę do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy.

3.Obowiązek ewidencyjny: Prowadzić ewidencję ilościową energii elektrycznej. Zakres i sposób prowadzenia ewidencji określają przepisy.

Jaka jest obecnie stawka podatku akcyzowego na energię elektryczną?

JSz: Stawka wynosi 5,00 zł za megawatogodzinę (MWh). Kwota podatku od energii wyprodukowanej przez mniejszą instalację (np. 30 kWp) może być wręcz szczątkowa, wynosząc kilkanaście czy kilkadziesiąt złotych miesięcznie. Może to dawać złudne poczucie bezpieczeństwa, że ewentualne niedopełnienie obowiązków będzie miało znikome konsekwencje.

Czyli największym problemem nie jest sama kwota podatku, ale inne obowiązki związane z akcyzą?

JSz: Tak. Większym zagrożeniem dla podatników jest niewywiązanie się z pozostałych obowiązków – czyli brak rejestracji w CRPA, brak składania deklaracji czy brak prowadzenia ewidencji. Te braki mogą skutkować sankcjami przewidzianymi przez Kodeks Karny Skarbowy (KKS) w stosunku do osób odpowiedzialnych za sprawy podatkowe w firmie. Przykładowo, brak złożenia zgłoszenia rejestracyjnego do CRPA lub złożenie go po terminie czy podanie niezgodnych danych może skutkować karą grzywny do 120 stawek dziennych.

A jak wyglądają w praktyce kary za niedopełnienie tych obowiązków?

JSz: Wysokość kar zależy od stawek dziennych orzekanych przez sąd lub od minimalnego wynagrodzenia w przypadku wykroczeń. Grzywna za wykroczenie skarbowe waha się od 466,60 zł do 93.320 zł. Maksymalna wysokość mandatu karnego skarbowego to 23.330 zł.  W praktyce w tego typu przypadkach zwykle jest stosowany mandat karny skarbowy, przy czym rzadko jest to maksymalny wymiar tego mandatu. Nie są to więc wysokie kwoty, są jednak istotnie wyższe od samej kwoty potencjalnie niezapłaconego podatku.  

Czy jest jakiś sposób, aby uniknąć tych sankcji, jeśli obowiązki zostały pominięte?

JSz: Tak, istnieje instytucja tzw. czynnego żalu. Skorzystanie z niej jest możliwe, o ile nie zostały wszczęte działania kontrolne. Czynny żal wiąże się jednak z koniecznością niezwłocznego zrealizowania wszystkich wcześniej pominiętych obowiązków – czyli dokonania rejestracji, złożenia zaległych deklaracji, zapłaty akcyzy (jeśli należna) i uzupełnienia ewidencji.

Jakie praktyczne wskazówki dałby Pan właścicielom i zarządcom magazynów w zakresie fotowoltaiki i akcyzy?

JSz: Kluczowe jest, aby:

• Odpowiednio wcześnie przeanalizować treść umów najmu pod kątem podatkowym.

• Poinstruować zarządców nieruchomości co do właściwego sposobu dokonywania rozliczeń, tak aby energia z PV (jeśli instalacja poniżej 1MW) była traktowana jako zużycie własne, a nie sprzedaż.

• Na bieżąco monitorować, w jaki sposób faktycznie dokonywane są rozliczenia z najemcami, czy na fakturach nie jest wyodrębniany koszt energii z PV. Warto również pamiętać o przepisach przy potencjalnej rozbudowie instalacji. Przekroczenie mocy 1 MW oznacza utratę prawa do zwolnienia dla zużycia własnego, co może wymagać odrębnej analizy.

--------------------------------------------------------------------------------

Nota od redakcji: Powyższy materiał ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. W celu uzyskania wiążącej interpretacji lub indywidualnej porady, zalecamy kontakt ze specjalistą ds. podatków lub właściwym organem skarbowym.

źródło: ASB Poland Sp. z o.o.